مانی.

7 اسفند ماه هجري خورشيديماني انديشمند بزرگ ايران و روزي که اعدام شد26 فوريه سال 277 ميلادي« ماني» انديشمند بزرگ ايراني و باني مكتب «مانيكيسم» پس از پنج ماه زندان اعدام شد.اعدام ماني نتيجه نفوذ بيش از حد روحانيون آيين زرتشتدر دستگاه دولت ساساني ايران بود.ماني كه افكار اواز شرق تا چين و در غرب، تا اروپا را فراگرفت عقيده داشتكه معنويت و ماديت هميشه در تضاد هستند و همهمشكلات جهان و مسائل بشر از ماديات و مادي گريسرچشمه مي گيرد . ماني مكتب (ايسم) خود را برپايهمعنويت ، خوبي ، راستگويي ، دفاع از حقيقت و نيز اعتدال و ميانه رويدر زندگاني روزمره قرارداده بود و از اين جهت است كه مورخانو فلاسفه وي را «آموزگار معنويت» لقب داده اند. ماني مي گفتكه دلبستگي مطلق به ماديات و پيروي از نفس اماره است كه بشر رابه دروغگويي ، ارتكاب جنايت و انواع بدي كردن وادار مي كند. ويتاكيد داشت كه ماديات انسان را اسير و برده نفس خود مي كند،و خود خواهي و جاه طلبي فردي را به وجود مي آورد. طبقآموزش هاي ماني «ماديت» نبايد وارد وجود (ذهن) انسان شود وتاكيد داشت كه براي جلوگيري از ورود ماديات به وجود انسان بايد به آموزش و پرورش كودك توجه شود تا «انسان»، غير مادي پرورشيابد . بنابراين، بي جهت نيست كه ماني ايراني را يكي ازپدران «آموزش و پرورش» مي دانند ، و او بود كه فراهم آوردن وسايل آموزش و پرورش درست (داراي هدف) كودكان و نوجوانان رامهمترين تكليف مديريت يك جامعه (دولت) قرار داد. در فلسفه «ماني» جرميعني تجاوز به حقوق ديگران اعم از فرد يا جمع. او مي گفت «فرد معنوي» به حقوق خود قانع است؛ لذا در صدد تجاوز به حقوق ديگران بر نمي آيد، وهمين قانع بودن به حق، انسان را غرق لذت مي كند. فلسفه ماني برخلاف تصوف، خواهان معنويت مثبت، كار و كوشش عادي، انگيزه خدمت به جامعه، ثمربخش بودن و توليد است. ماني تا آن حد از گرايش مردم به مادياتوحشت داشت كه اعتدال در لذات جسماني را توصيه مي كرد از جمله اين كه مردهارا از توجه بيش از حد به « زن »كه ممكن است مرد را به راه نادرست بكشاندو آلوده سازد برحذر مي داشت. ماني در زندگي شخصي با خوردن گوشت و خوراكيهايي كه از مواد غير خالص تهيه مي شدند موافقت چندان نداشتو انسان را ذاتا گوشتخوار نمي دانست. فلاسفه اروپاييهنوز در گفته و نوشته هاي خود از انديشه هاب ماني نقل و به انها استناد مي كنند